نکات مهم انحصار وراثت ملک

به منظور تعیین تکلیف میراث افراد پس از فوت آن‌ها انحصار وراثت ملک و خانه صورت می‌گیرد که باید در قدم اول ورثه آن فرد مشخص شود.  مراحل و هزینه‌های رسیدگی به امر انحصار وراثت زمین یا انحصار وراثت املاک که با صدور گواهی آن تکلیف وارثان و سهم هر یک از آن‌ها در اموال باقی‌مانده از متوفی تعیین می‌شود.

انحصار وراثت چیست؟

پس از اینکه شخصی فوت می‌کند باید ورثه متوفی مشخص شود تا بتوان با تعیین سهم الارث افراد، ارث را تقسیم کرد. اگر فردی پدر،مادر،همسر، فرزند نداشته باشد در اینصورت وارث یکی از بستگان دورتر متوفی خواهد بود.

در حالت کلی تعداد وراث‌های شخص فوت شده مشخص و سهم آن‌ها را از ارث نیز مشخص می‌شود که پس از انجام این کار وارثین حق دارند اموال شخص فوت شده را براساس سهم قانونی تقسیم کنند، به این مراحل های انجام شده، انحصار وراثت گفته میشود.

هر یک از وارثان یا افرادی که از ارث سهم یا نفعی در برابر با قانون دارند، مانند طلبکاران متوفی، با مراجعه به شورای حل اختلاف درخواست تصدیق انحصار وراثت خانه متفی را داشته باشند.

شورای حل اختلاف که این شورا به آخرین محل سکونت فرد متوفی مراجعه می‌کند که برای گرفتن گواهی و تصدیق وراثت خانه  است. و این نکته مهم که فرد در کجا فوت کرده و یا اموال آن در کدام شهر است.

مدارک مورد نیاز برای گواهی انحصار وراثت املاک

برای گواهی انحصار وراثت ملک مدارک زیر نیاز است:

• در فرم استشهادیه مخصوصی اسامی کلیه وارثانی که توسط شورای حل اختلاف در اختیار متقاضیان قرار گرفته و نوشته می‌شود. و ۲ نفر از اشخاصی که وارث و شخص فوت شده را می‌شناسند در یکی از دفاتر اسناد رسمی امضا شده و تایید می‌شود.
• ارائه اصل و کپی برابر اصل گواهی فوت. ( برای گرفتن کپی برابر اصل باید به دفاتر اسناد‌رسمی یا دفاتر شورای حل اختلاف مراجعه کنید.)
• باید بعد از فوت شخص وراث، باید لیست کلیه اموال و دارای‌های او (اعم از وجه نقد، کالا، ملک و …) را به اداره دارایی محل سکونت متوفی ارائه کنند و رسید آن را دریافت کنند. اما در حال حاضر ارائه رسید اظهارنامه دارایی به شورای حل اختلاف لازم و ضروری نیست.
• اگر فرد فوت شده همسر دائمی داشته باشد، د‌ردست داشتن عقد‌نامه او و کپی آن ضروری است.
• متقاضی انحصار وراثت املاک باید علاوه بر شناسنامه خود، کپی برابر اصل شده شناسنامه سایر وراث را نیز تهیه و به شورای حل اختلاف ارائه دهد و رسید آن را دریافت کند. اصل شناسنامه برای ملاحظه باید ارائه شود.

مراحل انحصار وراثت ملک

در صورت فوت فرد، کسی دیگر قادر به دخل و تصرف در اموال آن فرد نیست. نهایتا انحصار وراثت املاک باید از سوی یک مرجع رسمی اعلام شود که این مرجع شورای حل اختلاف است.

مرحله اول :دریافت فرم مخصوص انحصار وراثت ملک

برای دریافت گواهی انحصار وراثت املاک اولین قدم این است که فرم مخصوص آن را از شورای حل اختلاف آخرین سکونت متوفی بگیرید. در این فرم باید لیست افرادی که از متوفی ارث می‌برند به همراه مشخصات کامل و نسبت آنها با متوفی ذکر شود. پس از پر کردن این فرم فرد باید به ۲ محل دیگر نیز برای تکمیل فرم مراجعه کند تا فرم تکمیل شود و بعد به شورای حل اختلاف تحویل دهد

مرحله دوم: تایید وراث

در مرحله باید با مراجعه به یک دفتر اسناد رسمی، به اضافه فرمی که از شورای حل اختلاف دریافت کرده‌اید، این مدارک را نیز باید همراه داشته باشید: گوهی فوت متوفی، اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی تمام وارثین.

در این مرحله به حضور دو شاهد نیاز دارید.

انجام این مرحله به این منظور است که شهادت‌نامه‌ای را دفتردار اسنادرسمی تنظیم کند. با امضا شاهدان و گواهی آن، وارثان فرد فوت شده را به صورت رسمی در همان فرم تایید نمایند.

از جمله مدارکی که شورای حل اختلاف در مراحل بعدی از شما می‌خواهد همین فرم ثبت شده است.  

مرحله سوم : مالیات بر ارث

در این مرحله باید تکلیف اموال و دارای‌هایی که فرد متوفی در اختیار دارد مشخص شود. به همین سبب وارثین متوفی باید لیستی از اموال منقول و غیر منقول او ارا‌ئه دهند. یکی از وارثان باید به اداره دارایی مراجعه کند و کارهای مربوط به مالیات بر ارث را انجام دهد.

محاسبه این نوع از مالیات دارای قانونی مشخص است که براساس نسبت وراث با متوفی مشخص می‌شود.  اداره دارایی رسیدی را به دست شما می‌دهد که به همراه داشتن رسید و مدارک دیگر برای اخذ گواهی انحصار وراثت لازم و ضروری می‌باشد.

مرحله چهارم: مراجعه مجدد به شورای حل اختلاف

در این مرحله باید با در دست داشتن فرم مخصوص انحصار وراثت املاک که امضای همه وارثان و شاهدان در آن لحاظ شده است و به ثبت دفتر اسناد رسمی رسیده، گواهی فوت متوفی، دادخواست گواهی انحصار وراثت، کپی برابر اصل عقدنامه همسر متوفی، مالیات بر ارث یا رسید گواهی مالیاتی، کپی برابر اصل شناسنامه وراث باید تهیه شده و تحویل شورای حل اختلاف شود و برای انجام این مراحل ققط به حضور یکی از وارثین نیاز است و به حضور همه وارثین نیاز نیست.

مرحله پنجم: اقدامات شورای حل اختلاف

در این مرحله شورای حل اختلاف، کار صدور گواهی انحصار وراثت املاک را انجام می‌دهد. مرجع قضایی پس از ملاحظه اسناد و مدارک ارائه شده در یک روزنامه کثیرالانتشار با هزینه شما تقاضای شما را آگهی می‌کند تا درصورتی که شخص متوفی وارث دیگری دارد با در دست داشتن آگهی به دادگاه مراجعه نماید. پس از انتشار این آگهی اگر فردی معترض نشود گواهی انحصار وراثت ملک صادر خواهد شد.

با در دست داشتن این گواهی شما می‌توانید برای تقسیم ارث به صورت قانونی اقدام کنید.

اگر متوفی چند تا وارث داشته باشد یا در زمان طلب اموال همه آن‌ها باید حضور داشته باشند یا برای جمع‌آوری اموال به یک نفر وکالت رسمی بدهند. 

انحصار وراثت خانه

باید در انحصار وراث دقت کرد که در کنار سایر اموال فرد متوفی دارد، اگر خانه ای نیز داشته باشد به وارثین می‌رسد.  

براساس قانون سهم فرزند پسر دو برابر دختر و سهم همسر یک هشتم از اموال متوفی می‌باشد.

در مورد انحصار وراثت خانه به این نکته باید توجه کرد که برای تقسیم سهم خانه باید خانه را به فروش برسانید و امکان دخل و تصرف در آن قبل از فروش خانه وجود ندارد.

بیشتر بخوانید : ۲۰ نکته خرید خانه هنگام بازدید

نکات مهم انحصار وراثت خانه

در صورتی که فردی قصد خرید خانه را داشته که انحصار وراثت انجام نشده باید به دفتر اسناد یا سازمان ثبت اسناد مراجعه کند. هر یک از وراث سند تک برگ به میزان سهمشان تهیه می‌کنند.  و برای فروش خانه و انتقال سند به نام آن فرد باید کلیه ورثه با سندهای خود حضور یابند و اسناد مربوط را امضا نمایند. اگر یکی از ورثه حضور نداشته باشد امکان انتقال سند خانه ورثه‌ای وجود ندارد.

باید یک کپی از مدارک شامل سند مالکیت ورثه‌ای گواهی انحصار وراثت و … پس از تنظیم مبایعه نامه تهیه کنید تا در صورت پشیمان شدن ورثه به معامله، برای اثبات حرف خود سندی داشته باشید.

باید سهم فروش هر یک از وراث ر به خود شخص یا وکیل وی ارائه داد و بابت آن مبلغ رسید دریافت کنید.

وارثان فرد متوفی چه کسانی هستند؟

از نظر قانون افرادی که از فرد متوفی ارث می‌برند به ۳ گروه زیر تقسیم می‌شوند.

 وراثین درجه اول : پدر، مادر، زن، شوهر، اولاد و اولاد اولاد.

 وراثین درجه دوم : اجداد، برادر، خواهر و اولاد آنها.

  وراثین درجه سوم : عمو، عمه، دایی، خاله و اولاد آنها .

 درصورتی که حتی یک نفر از ورثه در هر کدام از این طبقه بندی‌ها،در قید حیات باشد به دیگر طبقات هیچ ارثی نمی‌رسد.