روف گاردن چیست و چگونه اجرا می‌شود؟

روف گاردن Roof Garden یا باغ بام به فضاهای سبز روی پشت بام گفته می‌شود. علاوه بر پشت بام فضاهای دیگری مانند حیاط، تراس و روی سقف‌ها نیز قابلیت این را دارند که باغ بام در آن‌ها اجرا شوند. در باغ بام در ارتفاعی بالاتر از سطح خاک زمین و روی بستری مصنوعی گل و گیاهان کاشته می‌شوند. شما در اجرای روف گاردن این فرصت را دارید که باغی طراحی کنید که مشرف به زیبایی‌های شهر باشد. هر کجا که فضای خالی داشته باشید می‌توانید این پروژه را اجرا کنید.

طراحی روف گاردن در شهرهایی که به دور از طبیعت و فضای سبز هستند محبوبیت زیادی دارد چرا که هم آرامش را فراهم می‌کند و هم فضا را با گیاهان سبز و سرزنده می‌پوشاند. یکی از مزایای اجرای روف گاردن این است که از آلودگی بیش از حد هوا جلوگیری می‌کند.

تاریخچه پیدایش روف گاردن

اینکه روف گاردن چیست و پیدایش آن به چه زمانی برمی‌گردد، اولین بار در کشور آلمان رونمایی شده است. به خاطر همین اگر دقت کنید در کشور آلمان اکثر ساختمان‌ها دارای روف گاردن هستند که حدود ۱۰ درصد از این ساختمان‌ها را تشکیل می‌دهد. پس از آن کشور امریکا بیشترین تمایل را به استفاده از باغ‌ بام‌ها نشان داد که تالار شهر شیکاگو مشهورترین بام سبز را اجرا کرده است. از آنجا که فضای بام تالار شیکاگو پوشیده از گیاهان است دمای آن ۲۵ درجه سانتیگراد از دیگر ساختمان‌های قدیمی پایین‌تر است و فضای آن بسیار خنک و مطبوع است. این یکی از همان مزایای اجرای روف گاردن است که در قبل‌تر به آن اشاره کردیم.

چند نوع روف گاردن داریم؟

انواع مختلفی از روف‌ گاردن‌ها وجود دارد که هر کدام با توجه به شرایط محیطی ساختمان قابل اجرا هستند. یک تصور اشتباه رایج دیگر وجود دارد و آن هم این است که هزینه روف گاردن بالا است در صورتی که اگر مطابق شرایط خود و هوشمندانه یکی از انواع روف گاردن را انتخاب کنید هزینه زیادی به شما تحمیل نمی‌شود. در هر صورت شما باید برای زیباسازی بام ساختمان و فضای دلخواه خود هزینه‌هایی را داشته باشید که با توجه به مزایایی که باغ بام دارد این هزینه‌ها برای شما بسیار به صرفه خواهد بود. در حالت کلی بام باغ‌ها به چهار دسته تقسیم می‌شوند که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم.

سیستم بام سبز متمرکز

سیستم متمرکز در روف گاردن که به آن مقطع عمیق نیز گفته می‌شود نوعی از باغ بام است که انواع مختلفی از گیاهان در آن به کار گرفته می‌شود که در نهایت شبیه به پارک خواهد شد. این نوع طراحی اغلب در بام‌های سنتی استفاده می‌شود که به عمق متعارفی از خاک برای رشد گیاهان و چمن‌های معمولی نیاز دارند. شما برای طراحی این نوع روف گاردن به سازه‌های جدید نیاز دارید.

پیشنهاد مطالعه: انواع نمای ساختمان مسکونی

سیستم بام سبز گسترده

این سیستم که با نام Green Roof نیز شناخته می‌شود در بام‌های با ارتفاع کم و یا اجرا با ضخامت کم طراحی می‌شوند. محیط کاشت در این نوع سیستم کم عمق است و کمتر از دو نوع گیاه در آن کاشت می‌شود. کاربرد این نوع روف گاردن برای زمان‌هایی است که شما می‌خواهید حداقل بار وزن را در بام خود اجرا کنید. هزینه مناسب اجرای روف گاردن به روش Green Roof یکی دیگر از مزایای آن است.

سیستم بام سبز ترکیبی

اگر سیستم‌های متمرکز و گسترده را با هم ترکیب کنید بام سبز ترکیبی بوجود می‌آید و مزایای هر دو را نیز دارد. اما نکته مهم آن، این است که ظرفیت بار آن نسبت به سایرین بیشتر است. اما اگر فضای بام گسترده‌تر باشد ظرفیت بار آن کمتر می‌شود. یکی از ابزارهای بی‌نظیری که می‌توان در بام سبز ترکیبی استفاده کرده آلاچیق‌ها هستند که بسیار مورد محبوب خانواده‌ها است.

سیستم بام سبز جعبه گیاه

این سیستم طراحی ساده و منظمی دارد و در آن از جعبه‌های مخصوصی که تمام بام را نیز در برمی‌گیرند استفاده می‌شود.

اجرای روف گاردن در بام ساختمان‌ها چه مزایایی دارد؟

پوشش گیاهی در هر کجایی که باشد مزایای زیادی دارد و محیط را شاداب و سرزنده نگه می‌دارد. در روف گاردن پوشش گیاهی از هدر رفتن آب باران جلوگیری می‌کند و این آب کمتر روانه فاضلاب‌های شهری می‌شود و به اکوسیستم برمی‌گردد. اجرای روف گاردن از آلودگی بیش از حد هوا جلوگیری می‌کند، دود موجود در هوا را می‌گیرد و آن را به اکسیژن تبدیل می‌کند.

بام باغ مزایای زیادی دارد: به عنوان یک عایق حرارتی عمل می‌کند و اگر دمای هوا بیش از حد گرم باشد، باعث خنک‌تر شدن محیط و دمای ساختمان می‌شود. اگر در فصل گرما در چنین محیط‌هایی قرار بگیرید خنکی و هوای مطبوعی را احساس می‌کنید.

سبز بودن محیط بالای بام و پوشاندن آن با شیشه انرژی خورشیدی را گرفته و انرژی بیشتری را تولید می‌کند. افزایش طول عمر سقف حاصل اجرای روف گاردن است و از طرفی به آن زیبایی و طراوت نیز می‌بخشد.

نکات مهم در اجرا و طراحی روف گاردن

شاید تصور خیلی‌ها این باشد که روف گاردن تنها بر روی بام ساختمان قابل اجرا است، اما همانطور که اشاره کردیم هر فضایی که قابل استفاده نباشد می‌تواند این سیستم روی آن اجرا شود. برای مثال پاسیوها یکی از این فضاها است، یا تراس ها که اتفاقا اولین هدف افراد برای طراحی بام باغ است.

در ادامه با عواملی که باعث موفقیت در اجرای روف گاردن می‌شود را با هم بررسی می‌کنیم.

انتخاب گیاهان مناسب

با در نظر گرفتن اصول دقیق، شما می‌توانید حتی چمنزارهای زیبایی را طراحی کنید. البته باید بار وارد شده روی سقف را هم در نظر بگیرید که بیش از حد زیاد نشود.

پیشنهاد مطالعه: آشنایی کامل با گیاهان آپارتمانی

اصول صحیح در باغبانی و آبیاری

اصول صحیح باغبانی یکی نکات مهمی است که در حفظ و نگهداری روف گاردن باید به آن اهمیت بدهید. برای این کار یا از فرد متخصص در حوزه کاشت گل و گیاه کمک بگیرید یا اینکه اگر می‌خواهید خودتان این کار را انجام دهید اول آموزش ببینید. چون اگر تعداد و تنوع گیاهان زیاد شود نگهداری از آن‌ها نیز زمان شما را می‌گیرد.

یکی از مواردی که می‌تواند در این زمینه به شما کمک کند آبیاری هوشمند است که با توجه به سیستمی که نصب می‌کنید می‌توانید زمان مشخصی را تنظیم کنید تا آبیاری اتوماتیک برای روف گاردن اجرا شود.

فراهم کردن فضای مناسب

مهم‌ترین قسمت طراحی روف گاردن بسترسازی و فراهم کردن فضای اجرا است. اگر شما به این مرحله اهمیت بدهید روف گاردنی مستحکم و زیبا خواهید داشت که می‌توانید پوشش گیاهی بی‌نظیری را در آن بگنجانید. از طرفی دیواره‌سازی مناسب باعث می‌شود که سقف ساختمان آسیب نبیند.

زیرسازی پشت بام و کف سازی فضای آن اگر استاندارد باشد رشد گیاهان هم بهتر کنترل می‌شود. در زیرسازی که به آن روش مدولار نیز گفته می‌شود سطح تمام پشت بام برای پوشش گیاهان آماده سازی می‌شود. کف‌ سازی نیز به سه صورت انجام می‌شود: چوبی، شن و قلوه سنگ که با توجه به بودجه و فضایی که در اختیار دارید باید یکی از ان طراحی‌ها را اجرا کنید.