مقررات ملی ساختمان چیست و چه کاربردی دارد؟

مقررات ملی ساختمان به زبان ساده‌تر به مجموعه باید ها و نبایدهایی که امنیت بیشتر ساختمان را تامین می‌کند، گفته می‌شود.
سلسه مقررات ساختمانی در طراحی، ترمیم و بازسازی، اجرا، تخریب و تغییر کاربری یک بنا با هدف استحکام بخشیدن به آن ساختمان انجام می‌شود.
در این مقاله به شرایط مقررات ملی ساختمان اشاره می‌کنیم.

مقررات ملی ساختمان چیست؟

مقررات ملی ساختمان به مجموعه‌ای از ضوابط اجرایی و حقوقی لازم در طراحی، فنی، نظارت و اجرای عملیات ساختمانی اعم از تخریب، توسعه بنا، نوسازی، تغییر کاربری و بهره برداری از ساختمان، تعمیر و مرمت اساسی است. این موارد به منظور ایمن کردن، آسایش، بهداشت، بهره‌دهی مناسب و صرفه اقتصادی در نظرگرفته شده است.

مقررات ملی ساختمان براساس چه مواردی است؟

۱- تنظیم مقررات ملی ساختمان
۲- سلسه مراتب تنظیم مقررات ملی ساختمان
۳- انتشار مقررات ملی ساختمان

مجری ساختمان‌سازی باید شامل چه افرادی باشد؟

مبحث دوم مقررات ملی ساختمان تحت عنوان نظامات اداری مربوط آیین نامه ماده ۳۳ قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان می‌باشد که به پیشنهاد وزارتخانه‌های مسکن و شهرسازی در تیرماه ۱۳۸۳ به تصویب هیات وزیران در آمد و لازم‌الاجرا شد.

رعایت قواعد فنی در طراحی و اجرای ساختمان‌ها، یکی از مقررات مهم در مقررات ملی ساختمان است.
براساس ماده ۵ این آیین‌نامه باید تمامی طراحی‌ها از جمله معماری، تاسیسات برقی و مکانیکی، سازه از طرف اشخاص حقوقی یا دفاتر مهندسی طراحی ساختمانی صلاحیت دار دارای پروانه اشتغال، طرح تهیه شود.
ماده ۵ یکی از بحث‌برانگیزترین مضوعات در خصوص عملیات اجرایی ساختمان بوده است.

تا قبل از باطل شدن ماده ۹ آئین‌نامه، عملیات اجرایی ساختمان را باید اشخاص حقوقی و دفاتر مهندسی اجرای ساختمان به عنوان مجری، براساس دستورالعمل ابلاغ شده از طرف وزارت راه و شهرسازی به اجرا درآوردند. مالکان باید برای انجام کارهای ساختمانی خود از این گونه مجریان استفاده کنند.

در ماده ۱۰ همین آیین‌نامه آمده است که شهرداری‌ها و دیگر مراجع صدور پروانه ساختمانی باید نام و مشخصات مجری واجد شرایط از طرف مالک معرفی شود و نسخه‌ای از قرارداد بسته شده را در اختیار شهرداری و سازمان نظام مهندسی ساختمان قرار دهند.

کار عملیات اجرایی ساختمان تا قبل از ابطال ماده ۹ آئین‌نامه، در اختیار شرکت‌های پیمانکاری و دفاتر مهندسی اجرای ساختمان بودند. از دست آن‌ها خارج و مقررات دیگری جایگزین مقررات قبلی می‌شود.

بیشتر بخوانید: ‌قوانین ثبت اسناد و املاک

در این راستا وزارت راه و شهرسازی در بخشنامه‌ای به سراسر کشور، بر ضرورت اجرای دستورالعمل طریقه فعالیت سازندگان مسکن و ساختمان مصوب ۱۳۸۷ تاکید کرد و براساس دستورالعمل قبلی مجددا برقرار شود.
براساس ماده یک دستورالعمل، سازندگان دارای پروانه صلاحیت شامل سازندگان حقیقی و حقوقی ساختمان دارای پروانه اشتغال از وزرات مسکن و شهرسازی شناخته می‌شوند.

بر طبق تعریف بالا، سازنده حقیقی شامل مهندس، دیپلم فنی، کاردان فنی، معمار تجربی و سازنده حقوقی شامل شرکت یا موسسه دارای پروانه اشتغال بکار می‌رود.

بر طبق ماده ۴ دستورالعمل، میزان ظرفیت اشتغال مجاز مهندسان، معماران، کاردانان و شرکت‌های مهندسی مشخص شده است. که به صورت اشخاص حقیقی حداکثر تا ۳ هزار مترمربع و شرکت‌های رتبه‌بندی شده در سازمان مدیریت حداکثر تا ۷۰ هزار متر مربع، پروژه را می‌توانند قبول کنند و در آن مشغول به فعالیت شوند.

کاربرد مقررات ملی ساختمان چیست؟

مقررات ملی ساختمان به تمام نکاتی که باعث افزایش مقاومت ساختمان می‌شود و با معیارهای ساخت و ساز روز جهان هماهنگ باشد.
معیارهای همچون ضد حریق بودن(بیمه آتش‌سوزی)، ضد زلزله بودن ساختمان (بیمه زلزله ساختمان)و حتی اکوستیک کردن ساختمان‌ها است.

هدف از تدوین مقررات ملی ساختمان

از طراحان می‌خواهد طبق اصول مهندسی مندرج در آن به طراحی و محاسبات اقدام کند. این مقررات علاوه بر نظارت بر ساخت اصولی ساختمان‌ها، سازندگان را ملزم به رعایت ایمنی و بهداشت در حیطه فردی می‌نماید.
به عبارت دیگر مقررات ملی ساختمان، برای تامین بهداشت، ایمنی، سلامت افراد جامعه را تعیین می‌کند.
ساخت بناها با رعایت این مقررات، مهندسی‌ساز بودن آن‌ها را دارا خواهد بود.
در حین ساخت رعایت این ضوابط منجر به حفظ سلامت سازندگان و سبب افزایش کیفیت و عمر ساختمان‌ها پس از ساخت می‌شود.

بیشتر بخوانید: درمورد حق انتفاع در قوانین ملکی چه می‌دانید؟

ساکنان ساختمان‌ها در صورت رعایت کامل این مقررات، در حین بهره‌برداری از بسیاری از مزایای آن از قبیل عایق حرارتی و صوتی بودن ساختمان‌ها بهره‌مند می شوند. در ظاهر در برخی از موارد این مقررات دست و پاگیر است و باعث افزایش هزینه‌های ساخت می‌شود. اما در کل با کاهش مصرف انرژی، کاهش هزینه‌های نگهداری، و هزینه‌های نوسازی، هزینه سر جمع کمتری به مصرف‌کننده اصلی تعلق می‌گیرد.

استفاده از مصالح و تولیدات استاندارد، از لازمه‌های رعایت این مقررات است. این امر منجر به استانداردسازی تولیدات مرتبط با صنعت ساختمان و مصالح ساختمانی خواهد شد.

تفاوت مقررات ملی ساختمان و دیگر آیین‌نامه‌ها

تفاوت بارز مقررات ملی ساختمان با دیگر مدارک فنی و آيين‌نامه‌ها، در سراسر کشور الزامی‌بودن
اجرای آن‌ها است، که به ایجاد رویه در صنعت ساختمان منجر خواهد شد. این مقررات برخلاف آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌ها، در متن آن راهنمایی و توصیه‌ای وجود ندارد. این مقررات تنها برای منطقه و قلمرو خاصی نیست.

اگر میخواهید بدانید که مقررات ملی ساختمان چند مبحث دارد؟

شما می‌توانید مباحث کامل مقررات ملی ساختمان را در کتاب مقررات ملی ساختمان مطالعه کنید.
این کتاب شامل ۲۲ مبحث در ۲۲ جلد در حوزه مقررات ملی ساختمان می‌باشد.

جمع بندی:

• تفاوت بارز مقررات ملی ساختمان با دیگر مدارک فنی و آيين‌نامه‌ها، در سراسر کشور الزامی‌بودن اجرای آن‌ها است.
• به مجموعه باید ها و نبایدهایی که امنیت بیشتر ساختمان را تامین می‌کند، مقررات ملی ساختمان گفته می‌شود.