انواع سند ملکی

یکی از اجزای خرید و فروش ملک و مسائل حقوقی آن سند ملک و جزئیات آن است. انواع سند ملکی در بین خریداران و فروشندگان ملک رد و بدل می‌شود که هر کدام ویژگی‌های حقوقی خود را دارند. اطلاع داشتن در مورد هر یک از این سندها به ما کمک می‌کند مشکلات ناخواسته را نداشته باشیم.

سند ملکی چیست؟

قرارداد یا توافق‌نامه‌ای که در آن شرح کامل و مفصلی از اموال و شرایط توافق خریدار و فروشنده قرار داشته باشد سند ملکی گفته می‌شود. در این سند مشخصات کاملی از تصویر نقشه، مشخصات ملک و مالک آن، ملاحظات حقوقی و شرایط نقل و انتقالات وجود دارد. تمام جزئیات در سند برای آگاهی بیشتر شرح داده می‌شود.

اداره ثبت و اسناد یا دفاتر اسناد رسمی باید این سند را به ثبت برسانند و یا توسط کسانی که مطابق قانون وظیفه دارند، صلاحیت آن سند مشخص شود.

سند ملکی بنچاق

سند بنچاق به زمان‌های قبل‌تر می‌گردد. در عصری که نظام مدیریتی و ثبت اسناد به شکل کنونی مدرن و پیشرفته نبود. معامله‌گران بین خودشان توافق می‌کردند و قرارداد را می‌نوشتند و امضاء می‌کردند. البته مرحله پایانی قرارداد یعنی تأیید آن را نزد علما و افرادی سرشناس می‌بردند. افرادی که بین مردم قابل قبول و مورد اعتماد بودند.

به محض به امضاء رسیدن سند بنچاق در بین این علما آن سند دارای اعتبار بود و همگان آن را قبول داشتند. این سند امروزه دیگر رواج ندارد اما در صورتی که آثاری از آن‌ها وجود داشته باشد در بین مراجع قانونی قابل قبول است.

سند قولنامه ای

همانطور که گفته شد سند بنچاق بین خود معامله‌گران تنظیم و معامله می‌شد و به امضای افراد سرشناس می‌رسید. از وقتی که سازمان رسمی ثبت اسناد به وجود آمد این قانون وضع شد که همه باید سندهای بنچاق خود را توسط این نهاد رسمی کنند.

اما ممکن است همچنان املاکی وجود داشته باشند که دارای سند بنچاق باشند. این املاک از طریق قولنامه یا مبایعه نامه در بنگاه املاک معامله می‌شوند. در این میان هیچگونه سند قطعی برای این کار وجود ندارد به همین خاطر اعتبار آن به مراتب از دیگر سندها کمتر است.

انواع سند ملکی: سند ملکی مشاع

مشاع در لغت به معنای شریک بودن است. در حوزه اسناد ملکی زمانی این واژه استفاده می‌شود که ملکی دارای چندین مالک باشد. سند مشاع سندی است که بین چندین مالک تقسیم شده باشد. ریشه این کلمه از «اشاعه» می‌آید به این معنا که هر قسمتی از مالکان صاحب هر قسمت از ملک هستند.

به خاطر همین تعاریف و مقرراتی که در این نوع سند و در بین انواع سند ملکی وجود دارد، از پیچیدگی‌های خاصی برخوردار است. معامله در فرآیند چنین سندهایی با اما و اگرهای زیادی روبرو می‌باشد.

کاربرد اینگونه اسناد در شهرک‌های بزرگ و ویلاهایی با وسعت زیاد است.

پیشنهاد مطالعه: سرمایه گذاری در املاک و هر آنچه که در مورد آن باید بدانید

سند شش دانگ

برخلاف سند مشاع که مالکان آن چندین نفر هستند، در سند شش دانگ ملک تماما به نام یک شخص است و هیچ فرد دیگری در آن شریک نیست. سند شش دانگ یکی از معتبرترین سندها است که در بین معامله‌گران به رسمیت شناخته می‌شود.

واژه «شش دانگ» در بازار املاک به این معنی است که یک ملک از تمام جهات یعنی: شمال، غرب، شرق و جنوب فقط در اختیار صاحب آن است و هیچکس دیگر در آن با وی شریک نیست.

سند منگوله دار: یکی از انواع سند ملکی

ساده‌ترین تعریفی که از این سند می‌توان داشت این است که اگر هر سندی یک منگوله داشته باشد به آن سند منگوله دار می‌گویند!

می‌توان گفت سندهایی که با یک نخ و یک تکه سرب پلمپ شده‌اند سند منگوله‌‌دار هستند. البته این پلمپ را هر کسی نمی‌تواند ایجاد کند و تنها اداره ثبت اسناد رسمی می‌تواند این کار را انجام دهد که صحت و درستی آن را تأیید می‌کند. این امر سبب می‌شود به یک سند ملکی معتبر تبدیل شود. مالک این سندها کاملا مشخص است و از نظر حقوقی هیچ‌گونه شک و تردیدی در آن وجود ندارد.

سند رهنی

املاکی که در زمان معامله از وام و تسهیلات بانکی استفاده کرده باشند دارای سند رهنی هستند. بر فرض مثال اگر شما خانه‌ای را با استفاده از وام مسکن خریده باشید تا زمانی که رهن خانه را به طور کامل پرداخت نکنید آن خانه در رهن بانک قرار دارد.

در این سند عبارت «سند رهنی» قید شده است و تا زمان تسویه کامل نزد بانک قرار دارد. به محض اینکه اقساط وام تمام شود صاحب ملک می‌تواند بلافاصله سند را با طی کردن مراحل قانونی، از رهن بانک خارج کند.

در صورت تسویه نکردن فرد وام گیرنده، بصورت کاملا قانونی بانک می‌تواند ملک را به تصرف خود در بیاورد.

پیشنهاد مطالعه: سند اوقافی چیست و تفاوت آن با سند ملکی

سند ورثه ای

طبق قانون اگر مالک ملکی فوت کند، وراث وی صاحب ملک می‌شود. اینگونه مواقع ملک را «ورثه‌ای » می‌گویند. در این میان اگر بعد از فوت مالک سند جدید مشخص نشده باشد سند آن را «سند ورثه‌ای» می‌گویند. وارثان ملک می‌توانند با ارائه مدارک به سازمان اسناد رسمی سند مالکیت را برای خود صادر کنند.

انواع سند ملکی: سند تک برگی

یکی از انواع سند ملکی «سند تک برگی» است که به نوعی می‌توان گفت از سندهای امروزی محسوب می‌شود. این سند از سوی مراجع رسمی کاملا مورد تأیید است. برخلاف سندهای دیگر که اکثرا با دست نوشته می‌شوند این سند کاملا از طریق کامپیوتر تهیه و تنظیم می‌شود.

هر سند تک برگی متعلق به یک مالک است و اگر مالک جدیدی خانه یا زمین را بخرد یک سند تک برگی جدید برای وی صادر می‌شود.

شما در این سند جزئیات دقیق‌تری مانند کروکی و نقشه ساختمان را می‌توانید ببینید. مزیت این سند نسبت به سایر سندهای رسمی این است که شفاف، خوانا و دارای اصالت است. نگهداری و مراقبت از آن نیز به مراتب خیلی راحت‌تر و بدون دردسر است.

سند تفکیکی

املاکی که دارای سند تفکیکی هستند هر قسمت آن در اختیار یک مالک قرار گرفته و هر قسمت آن دارای یک سند می‌باشد. هر کدام از این سندهایی که از هم تفکیک شده‌اند اطلاعات صاحبان و مالکان در آن قرار دارد.

از نظر حقوقی هر کدام از این سندها معتبر بوده و قابل اطمینان است. تنها در مواردی از این سندها استفاده می‌شود که املاک به صورت مشترک خریداری شوند.