اعتراض در ثبت عمومی ثبت اسناد و املاک

فصل دوم اعتراض در ثبت عادی و عمومی به صورت زیر است:

اعتراض در ثبت عمومی

اعتراض در ثبت عمومی از ماده ۱۶ تا ۲۰ به صورت زیر می باشد:

ماده شانزدهم

هر کسی که نسبت به ملک مورد ثبت اعتراضی داشته باشد باید از تاریخ نشر اولین اعلان نوبتی تا ۹۰ روز اقدام نماید. عرض حال مربوط مستقیما با اداره یا دایره یا شعبه ثبتی که در ضمن اعلان نوبتی معین شده است تسلیم می شود. باید در مقابل عرض حال رسید داده شود.

  در صورتی که  عرض حال در مدت قانونی داده شود اداره ثبت آن را نزد محقق ثبت و یا دفتر محکمه ی که مرجع رسیدگی است ارسال شود. اگر اداره ثبت تشخیص دهد که عرض حال خارج از مدت داده شده کتبا نظر خود را اظهار خواهد کرد و به محاکمه ابتدایی محل اطلاع می‌دهد تا حاکم مربوط در جلسه اداری موافق نظامنامه وزارت عدلیه رسیدگی کرده رای دهد. رای حاکم مکمه ابتدایی در این موضوع قاطع است.

ماده هفدهم

هرگاه راجع به ملک مورد تقاضای ثبت بین تقاضا کننده و دیگری قبل از انتشار اولین اعلان نوبتی دعوایی اقامه شده و در جریان باشد کسی که طرف دعوی یا تقاضاکننده است باید از تاریخ نشر اولین اعلان نوبتی تا ۹۰ روز تصدیق محکمه را مشعر به جریان دعوی به اداره ثبت تسلیم نماید و الاحق اوساقط خواهد شد.

تبصره: در شرایطی که اداره ثبت تشخیص دهد تصدیق مربوط خارج از مدت به اداره ثبت ارایه شود موافق ماده ۱۶ عمل خواهد شد.

ماده هیجدهم

در صورتی که محکمه یا محقق ثبت قرار عدم صلاحیت خود را صادر کند مکلف است ئس از قطعیت قرار مربوط به تقاضای مدعی دوسیه عمل را برای مرجع صلاحیت دار بفرستد در این مورد تجدد عرض حال لازم نیست.

اگر متعرض پس از تقدم عرضحال دعوای خود را تعقیب نکرد (مسکوت گذاشت) محکمه یا محقق ثبت مکلف است به تقاضای مستدعی ثبت قرار اسقاط دعوای اعتراض را صادر کند از این قرار می توان استیناف داد. رای استیناف قابل تمیز نیست.

ماده هجدهم مکرر

در صورت فوت معترض تاریخ فوت قبل یا بعد از اجرای این قانون باشد هر گاه معترض نتواند تمام یا بعضی از وارث را معرفی کند به تقاضای او به صورت زیر است:
مورد اول : باید دادگاه مراتب را به دادستان محل ابلاغ نماید که در صورت وجود وارث محجور نسبت به نصب قیم و تعقیب دعوی اقدام شود. و بعلاوه موضوع و جریان دعاوی را سه دفعه متوالی در یکی از روزنامه های کثیر الانتشار مرکز و یکی از روزنامه های محل یا نزدیک مقر دادگاه آگهی می نماید.

چنانچه ظرف نود روز از تاریخ نشر آخرین آگهی دعوی تعقیب نشود قرار سقوط دعوی صادر گردد.
ابلاغ قرار مربوط یک نوبت در یکی از روزنامه های محل یا نزدیک مقر دادگاه آگهی خواهد شد و اگر ظرف مدت مقرر از قرار صادر پژوهش خواهی نشود قرار مربوطه قطعی و لازم الاجراست.

مورد دوم : اخطار به وراث شناخته شده می شود که در صورتی که در مقام تعقیب دعوی باشد. و از تاریخ ابلاغ اخطاریه ظرف پنج روز به تقدم درخواست تعقیب مبادرت کند.

درمورد وراث شناخته نشده وهمچنین وراث شناخته شده که با صدور و ابلاغ اخطاریه دعوی را مسکوت گذاشته باشد به طریق مذکور در بند یک عمل خواهد شد.

تبصره : هرگاه دعوی از طرف یکی از وراث تعقیب شود درخواست دهنده باید دلیل مثبت وراثت خود را ذکر کند و صریحا در برگ درخواست میزان سهم الارث خود را قید کند. در شرایطی که درخواست تعقیب فاقد شرایط فوق باشد به متقاضی ظرف پنج روز از تاریخ ابلاغ درخواست خود را تکمیل و در صورت عدم تکمیل اگر مدت مقرر در بند یک ماده ۱۸ مکرر منقضی شده باشد قرار سقوط دعوی صادر خواهد شد.

ماده نوزدهم

در صورتی که در جلسه مقرر برای محاکمه یا رسیدگی محقق ثبت معترض یا وکیل او حاضر نشود و مطابق مقررات اصول محاکمات حقوقی بتقاضای مستندعی ثبت عرضحال او باطل شود. تجدد عرضحال فط در ظرف ۱۰ روز ئس از ابلاغ قرار ابطال یک مرتبه ممکن خواهد بود. در این مورد عرضحال مستقیما به محقق ثبت یا دفتر محکمه سلاحیتدار داده خواهد شد.

تبصره: در مواردی نیز که به موجب مواد ۱۶ و ۱۷ اصول محاکمات آزمایش عرضحال رد میشود.

مفاد این ماده لازم الرعایه است.

ماده نوزدهم مکرر

هرگاه مالکیت متقاضیان ثبت یا دعوی اعتراض دارای منشاء واحد بوده و تعداد متقاضیان ثبت و یا معترضین ویا وراث آنان بیش از ۱۵ نفر باشد.
به درخواست معترض یا پژوهش خواه دادخواست و ضمایم آن به دو نفر از شرکاء یا وراث که سهام زیادتری دارند ابلاغ می شود. و مفاد دادخواست و پیوستهای آن در یکی از روزنامه های کثیرالانتشار مرکز و یکی از روزنامه های محل یا نزدیک مقر دادگاه سه دفعه متوالی آگهی خواهد شد.

هرگاه دعوی در جریان رسیدگی باشد به درخواست هر یک از طرفین دعوی دو نفر از طرف دیگر که سهام زیادتری دارند. برای ابلاغ اوراق اخطاریه انتخاب و مراتب برای اطلاع سایرین یک نوبت در یکی از روزنامه های کثیر الانتشار مرکز و یکی از روزنامه های محل یا نزدیک مقر دادگاه آگهی می شود.

و در این آگهی و همچنین آگهی مربوط به درج دادخواست باید صریحا قید شود که برای شرکت در جلسات وقت رسیدگی فقط به دو نفر اشخاص انتخاب شده مربوط با ذکر اسامی ابلاغ خواهد شد و سایرین حق دارند برای اطلاع از جریان دادرسی و یا شرکت در جلسات دادرسی با مراجعه به دفتر دادگاه از جریان دعوی و ئاسخ لوایح و وقت رسیدگی مطلع شوند و یا بوسیله وکیل دادگسترﻯ در دادرسی شرکت نمایند.

اگر بعضی از شرکاء ملکی ‌وراث ولو آنکه سهم کمترﻯ داشته باشند و بوسیله وکیل دادگسترﻯ در دادرسی مداخله نمایند بجاﻯ شریک ملک و یا وراثی که سهم زیادترﻯ دارند ‌باید دادخواست و اوراق اخطاریه بوکیل ابلاغ شود. در صورتیکه وکیل دادگسترﻯ در دعوﻯ مداخله داشته باشد ابلاغ اوراق اخطاریه بکلیه وکلا ‌الزامی است.

در موردﻯ که دادخواست و یا جریان دعوﻯ از طریق انتشار آگهی بعده‌اﻯ از خواندگان ابلاغ می‌شود. حضورﻯ بودن حکم صادر نسبت به‌ آنان موکول به دعوت آنان براﻯ شرکت در جلسه دادرسی نمی باشد.

ماده بیستم

مجاوری که نسبت بحدود یا حقوق ارتفاقی حقی برای خود قائل است می‌تواند فقط تا سی روز از تاریخ تنظیم صورت‌ مجلس تحدید‌ حدود بوسیله ادارۀ ثبت بمرجع صلاحیت دار عرضحال دهد.
‌مقررات مواد ۱۶ – ۱۷ – ۱۸ – ۱۹ (‌باستثنای مدت اعتراض که سی روز است) در این مورد نیز رعایت خواهد شد تقاضاکننده ثبتی که خود یا نماینده‌اش در موقع تحدید حدود حاضر نبوده و ملک مورد تقاضای او با حدود اظهار شده از طرف مجاورین مطابق ماده ۱۵ تحدید شده می‌تواند مطابق مقررات این ماده عرضحال اعتراض دهد.

‌تبصره : در دعاوی اعتراض به حدود ملک مورد تقاضای ثبت واقع در محدوده قانونی شهرها که تا تاریخ تصویب این قانون مطرح شده است هر گاه‌اعتراض از طرف غیر مجاور بعمل آمده باشد و همچنین در صورت استرداد دعوی بموجب سند رسمی یا اخذ سند مالکیت از طرف معترض یا‌حدودی که در صورت‌ مجلس تحدید حدود تعیین شده است دادگاه در جلسه اداری فوق‌العاده رسیدگی حسب مورد قرار رد یا سقوط دعوی را صادر ‌خواهد کرد و این قرار فقط قابل رسیدگی پژوهشی است.

مطالعه بیشتر: سند تک برگی ملک چیست + مراحل دریافت و تعویض

نسبت به اعتراضاتی که بعد از تصویب این قانون بعمل میآید در صورتی که اعتراض از طرف غیر مجاور بعمل آید یا معترض مجاور با حدود تعیین‌شده در صورت مجلس تحدید حدود سند مالکیت بگیرد یا بموجب سند رسمی از اعتراض خود بدون قید و شرط صرف نظر کند واحد ثبتی مربوط نظر‌خود را در بی‌اثر بودن اعتراض به معترض ابلاغ می نماید. معترض می‌تواند ظرف ده روز از تاریخ ابلاغ نظر مربوط به هیئت نظارت شکایت نماید. رأی‌هیئت نظارت قطعی است.
در صورتیکه اقامتگاه معترض معلوم نباشد نظر واحد ثبتی یک نوبت در روزنامه‌ای که برای آگهی‌های ثبتی تعیین شده منتشر میگردد و معترض‌می‌تواند طرف ده روز از تاریخ انتشار آگهی به هیئت نظارت شکایت نماید.