شاید تاکنون این سوال نیز برای شما پیش آمده باشد که محله های قدیمی تهران کجا هستند؟ و در گذشته به چه شکل بودهاند؟ نام قدیم آنها چه بوده و چطور شکل گرفتهاند؟ شاید اکنون زمان مناسب برای یافتن این سوالات باشد! تهران شهری بزرگ بوده که هربار در حال پیشرفت و گسترش است. هسته اصلی آن در مرکز تهران قرار دارد، و بخشهای دیگر آن در طول زمان تغییرات زیادی به خود دیده است. اما حالا هم میتوان محله های قدیمی را با همان بافتهای سنتی و قدیمی پیدا کرد. وجود این محلهها با اهالی اصیلش در کنار ساختمانهای سر به فلک کشیده و مدرن و حتی با طراحی اروپایی، برای شما یادآور اصیل بودن شهر تهران است. در ادامه این مقاله قصد داریم به معرفی چندتا از این محله های قدیمی بپردازیم.
خیابان شمیران
یکی از خیابانهای تهران که نامهای مختلفی نیز دارد شمیران است. این خیابان یکی از محله های قدیمی تهران است که با نام شمیرانات یا خیابان شمرون نیز میشناسند. اما در میان ۹۹ درصد عوام به آن خیابان شمرون میگویند. موقعیت این خیابان در شمال و شمال شرق پایتخت است که آن را به عنوان شمالیترین منطقه میشناسند.
آب و هوای شمرون در گذشته بسیار معتدل و خوب بوده و منطقهای ییلاقی به شمار میرفته تا جایی که محله اقامت و تفریحگاه شاهان قاجار و پهلوی بوده است. به همین خاطر در این منطقه شاهد چندین کاخ و اقامتگاه تاریخی هستیم. کاخ سعدآباد و کاخ نیاوران جزو این کاخها به حساب میآیند.
تابستانهای شمیرانات خنک زمستانهایش سرد و خشک است. یکی از ویژگیهای منحصربفرد این خیابان وجود درختهای چنار کهنسال و سربه فلک کشیده است. از جمله خیابانهایی که در منطثه شمیرانات واقع شدهاند شامل: دربند، ولنجک، الهیه، پل رومی، زعفرانیه، قیطریه، تجریش، دروس، درکه و… میباشند.
خیابان تجریش
یکی از محله های تهران که بافتی قدیمی و سنتی دارد خیابان تجریش و میدان معروف آن است. علاوه بر این وجود امامزاده صالح و کاخ سعدآباد موجب شده این محلهها به جاذبههای گردشگری جذابی داشته باشد. در کنار این جاذبهها و اماکن تاریخی، وجود بازار قدیمی تجریش و مراکز خریدی که در آن وجود دارد باعث شده مردم زیادی علاقه خاصی به این محله داشته باشند.
دسترسی به تجریش با وسایل نقلیه عمومی بسیار راحت و ساده میباشد چرا که در انتهای قسمت شمالی خیابان ولیعصر قرار گرفته است.
از آنجا که طی سالهای اخیر مهاجرت به تهران افزایش یافته است این محله نیز تغییرات بسیاری به خود دیده است. از جمله خانههای ویلایی مدرن با متراژهای بالا و آپارتمانها و برجهای نوساز با بافت سنتی محله تجریش ترکیب شده است.
خیابان سی تیر، چهارراه ادیان
خیابان سی تیر یکی از محله های قدیمی تهران است که بین خیابان جمهوری و حسن آباد در منطقه ۱۲ قرار گرفت است. قبلا به آن خیابان مریض خانه میگفتند ولی به دلیل اینکه نخست وزیر قوام السلطنه در این خیابان سکونت داشت به نام وی نامگذاری شد. بعد از اینکه مردم در قیام سی تیر سال ۱۳۳۱ علیه قوام السلطنه به پا خواستند نام این خیابان به سی تیر تغییر یافت. وجود موزه ملی ایران در این خیابان آن را به یکی از جاذبه های شهر تهران تبدیل کرده است.
در این خیابان یک کنیسه، یک آتشکده و یک کنیسه وجود دارد که باعث شده چهارراه ادیان به وجود بیاید. اخیرا رستورانهای زیادی نیز در این خیابان دایر شدهاند، که اکثرا هم سیار میباشند.
پیشنهاد مطالعه: جاذبههای تاریخی تهران
بازار و کاخ گلستان
قلب تپنده دوره قاجار بازار و کاخ گلستان بوده است و اکثر محله های تهران حول محور این دو مرکز تشکیل شدهاند. ناصرخسرو یا همان ۱۵ خرداد امروزی یکی از این محلهها است که در زمان ناصرالدینشاه بخشی از ارگ سلطنتی بوده که به آن ناصریه نیز میگفتند. شمسالعماره، سرای روشن، مدرسه دارالفنون، میدان توپخانه و کوچه مروی از آثار و یادگارهای باارزش معماریهای قدیم تهران است.
خبر خوب این است که به بناهای تاریخی این محله نسبت به محلههای دیگر رسیدگی شده است. خیابان ناصرخسرو محلی جذاب برای گردشگری و دیدن زیباییها به شمار میرود.
برای دیدن تهران در سبک قدیم و تجربه حال و هوای آن بهتر است سری به بازار هم بزنید و به گشت و گداز در محلههای مانند پامنار و درخونگاه بپردازید.
محله های قدیمی تهران: ده ونک
ده ونک یکی از محله های قدیمی تهران است که یکی از سرسبزترین مناطق رو به شمال پایتخت محسوب میشود. زمینها و توتستانهایی که در آن زمان در ده ونک قرار داشت در مالکیت خانواده میرزاحسنخان مستوفی الممالک، معروف به آقا و نخست وزیر ایران در پنج دوره بوده است.
آرامگاه این شخص نیز در باغ مستوفی در محل فعلی دانشگاه الزهرا ده ونک قرار دارد. موقعیت جغرافیایی این منطقه از جنوب به بزرگراه همت، از شمال به بزرگراه نیایش، از شرق به محله ونک و از سمت غرب نیز به بزرگراه چمران و محله شهرک غرب و سعادت آباد قرار گرفته است.
این محله هنوز بافت قدیمی و اصیل خود را حفظ کرده است. بوستان باغ ایرانی، کلیسای ارامنه سنت میناس، مرقد امامزاده قاضی الصابر، زورخانه ونک از جمله مجموعههای معروفی است که در ده ونک قرار گرفته است. کوچههای ده ونک بسیار باریک است تا جایی که حتی پنهای آنها به ۹۰ سانتیمتر میرسد. عناصر قدیمی از جمله دربهای چوبی و دیوارهای خشتی از ویژگیهای این محله قدیمی است.
خیابان لاله زار؛ پاتوق شیک پوشان فرنگی
خیابان لاله زار یکی از محله های تهران است که زمانی نماد نوگرایی در پایتخت بوده است. زمانی که ناصرالدین شاه از اولین سفرش به فرنگستان برمیگشت دستور داد خیابانی مانند شانزه لیزه پاریس بسازند. این خیابان از میان باغ با صفای لاله زار کشیده شد و بعد از آن گراند هتل، خیابان تماشاخانه، رستورانهای فرنگی، بوتیک فرنگی و… نیز به آن اضافه شد. به این ترتیب این خیابان به پاتوقی برای شیک پوشان فرنگی تبدیل شد.
اما از زمان پهلوی دوم با شکل گفتن خیابانهای مشابه در اطراف آن شهر لاله زار به آرامی از رونق افتاد.
همین حالا در کوچه پس کوچههای لاله زار یادگارهایی از جمله خانه و باغ اتحادیه، سینما رکس و سینماها و تماشاخانههای قدیمی دیگر بر جای مانده است.
- دستهبندی: تهرانگردی, محلات تهران
- برچسبها: تهران گردی, محلات تهران
- منبع: ملکاوی