قوانین ثبت اسناد و املاک

سازمان ثبت اسناد و املاک کشور یکی از سازمان‌های دولتی ایران است که وظیفه ثبت معاملات، شرکت‌ها، املاک و دارائی‌های شخصی اتباع ایران را به عهده دارد.

تشکیلات اداری و ثبت عمومی در ثبت اسناد و املاک

تشکیلات اداری ثبت اسناد و ثبت عمومی یک سری از مواردی که برای ثبت سند املاک معاملات شرکت و دارای های شخصی که توسط سازمان ثبت اسناد و املاک کشور انجام می‌شود.

۱: تشکیلات اداری ثبت

تشکیلات اداری ثبت اسناد و املاک به ۷ ماده تقسیم می‌شود.

• ماده اول: در این ماده درهر حوزه ابتدایی علاوه بر اهمیت محل یک اداره یا محیط ثبت اسناد و املاک تاسیس می‌شود. ممکن است. هر اداره یا محیط ثبت دارای شعبی باشد.
• ماده دوم: مدیران و نمایندگان ثبت و مسیولین دفاتر و مدیران و صاحبان دفاتر اسناد رسمی به جز در محل ماموریت خود نمی‌توانند انجام وطیفه کنند. اقدامات آن‌ها در خارج از آن محل اثر قانونی ندارد.
• ماده سوم و چهارم و پنجم لغو شده است.
• ماده ششم: برای بررسی به کلیه اختلافات و اشتباهات مربوط به امور ثبت اسناد املاک در موضع هر دادگاه استان هیأتی بنام نظارت مرکب از رئیس‌ثبت استان یا قائم مقام او و دو نفر از قضات دادگاه استان به انتخاب وزیر دادگسترﻯ تشکیل می‌شود. هیات مربوط به کلیه اختلافات و اشتباهات مربوط به امور ثبتی در حوزه قضائی استان رسیدگی می‌کند.

از طرف وزیر دادگسترﻯ برای این هیات یک عضو علی‌البدل از قضاوت دادگستری یا کارمندان ثبت مرکز مشخص خواهد شد.

• ماده هفتم : دفاتر لازم برای ثبت اسناد و املاک وعده و نوع و ترتیب آن‌ها، مطابق شرایط نظامنامه که از طرف وزارت عدلیه تنظیم می‌شود تعیین خواهد شد.
• ماده هشتم : برای افراد ذینفع مطابق مقررات نظامنامه وزارت عدلیه مراجعه به دفاتر املاک جایز است.

۲: ثبت عمومی

ثبت عمومی براساس ۳ فصل زیر می باشد که هر کدام از آنها یک سری ماده و تبصره را شامل می‌شود.

فصل اول- اعلان ثبت و تحدید حدود

اعلام ثبت و تحدید حدود از ماده ۹ تا ۱۵ را به صورت زیر می‌باشد.

• ماده نهم : در جاهایی که اداره ثبت وجود دارد از تاریخ اجرای این قانون و در سایر نقاط پس از تشکیل اداره یا دایره ثبت وزارت عدلیه حوزه هر اداره یا دایره ثبت را به چند ناحیه تقسیم شده و به ثبت کلیه اموال غیرمنقول واقعه در هر ناحیه اقدام کند.
• ماده دهم : قبل از اقدام به ثبت عمومی املاک هر ناحیه حدود ناحیه مربوط و این که املاک واقعه در آن ناحیه باید به ثبت برسد، بوسیله اعلان در‌جراید به اطلاع عموم خواهد رسید. اعلان مربوط در ظرف ۳۰ روز ۳ مرتبه منتشر خواهد شد.
• ماده یازدهم : از تاریخ انتشار اولین آگهی مذکور در ماده ۱۰ تا شصت روز باید متصرفین بعنوان مالکیت و اشخاص مذکور در دو ماده ۲۷ و ۳۲ نسبت باملاک واقع در آن ناحیه بوسیله اظهارنامه درخواست ثبت شود.

‌اداره ثبت مکلف است تا نود روز پس از انتشار اولین آگهی مذکور صورت کلیه اشخاصی را که اظهارنامه داده‌اند با نوع ملک و شماره‌ای که از طرف اداره ‌ثبت برای هر یک معین شده در روزنامه‌ها آگهی کند و این آگهی تا‌ شصت روز فقط در دو نوبت به فاصله سی روز منتشر خواهد شد.

مأمور انتشار آگهی‌ها پس از انتشار و الصاق آگهی‌ها باید گواهی انتشار از کدخدای محل یا ژاندارمری یا پاسبان اخذ و تسلیم اداره ثبت نماید و در این موارد کدخدا و سایر مأمورین دولتی باید به مأمورین ثبت مساعدت نموده و گواهی لازم را به مأمور ثبت بدهند. (اصلاحی مصوب ۱۳۱۷)

• تبصره: آثار تصرف مالکانه فعلی در مورد اراضی کسی نسبت به آن‌ها موجود نباشد. درخواست ثبت از کسی که بر مالکیت یا بر تصرف سابق خود بعنوان مالکیت یا بر تصرف خود بعنوان تلقی از مالک یا قائم‌مقام قانونی مدارکی داشته باشد پذیرفته می‌شود

[

در صورتی که تقاضای ثبت نسبت به این قبیل املاک به یکی از عناوین مذکور در دو ماده ۲۷ و ۳۲ باشد تقاضای ثبت پذیرفته می‌شود. که تقاضا کننده مدارکی با عنوان مذکور یا بر تصرف سابق خود با عنوان و یا بر تصرف کسی که تقاضا کننده قائم‌ مقام قانونی او به حساب می‌آید داشته باشد.

• ماده دوازدهم : نسبت به املاکی که وضعیتشان مجهول المالک اعلام شده اشخاصی که حق تقاضای ثبت دارند می‌توانند در طی مدت دو سال از تاریخ اجرای این قانون تقاضای ثبت کنند.

و پس از مدت زمان دو سال قبل از تقاضای ثبت در دفتر اسناد رسمی معاملات راجع به آن املاک پذیرفته نمی‌شود. ۲۵ درصد از حق الثبت معمولی در موقع تقاضای ثبت دریافت خواهد شد. و نسبت به آگهی نوبتی املاکی که منتشر نشده از تاریخ انتشار اولین آگهی نوبتی مربوطه در ماده ۱۱ این املاک به هیچ عنوان قبل از تقاضای ثبت در دفاتر اسناد رسمی پذیرفته نخواهد شد. و پس از یکسال از تاریخ اولین آگهی ۲۵ درصد از حق ثبت معمولی در موقع تقاضای ثبت دریافت خواهد شد.

املاکی که قیمتشان تا پنجاه هزار ریال است از پرداخت حق الثبت در حالت کلی معاف خواهند شد.

مقالات مرتبط: سند تک برگی ملک چیست + مراحل دریافت و تعویض

• ماده ۱۳ و ماده ۱۳ مکرر لغو شده است.
• ماده چهاردهم : تحدید حدود املاک واقعه در هر ناحیه به ترتیب نمره املاک یا امتیاز مطابق نظامنامه وزارت عدلیه بعمل می‌آید. برای روز تحدید حدود تقاضاکنندگان و ثبت و مجاورین به وسیله اعلان حضور می شوند. این اعلان حدودا بیست روز قبل از تحدید حدود یک مرتبه در جراید منتشر می‌شود. مطابق نظامنامه وزارت عدلیه در محل نیز اعلانی منتشر خواهد شد.
• ماده پانزدهم: اگر تقاضا کننده در موقع تحدید حدود خود و یا نماینده‌اش حاضر نباشد. از طرف مجاورین ملک مورد تقاضا با حدود اظهار شده تحدید خواهد شد.
• تبصره : در صورتی که حدود مجاورین از لحاظ عملیات ثبتی تثبیت و تعیین می‌شود. بدون انتشار آگهی با تبعیت از حدود مجاورین بعمل خواهد آمد و در در این مورد تحدید حدود با حضور نمایندگان سازمان‌های مربوطه در صورتی که یک یا چند حد ملک مورد تحدید از اموال عمومی مربوط به دولت و شهرداری و یا حریم قانونی انها باشد به عمل خواهد آمد. و در صورت عدم وجود حضور نماینده مربوطه مانع انجام تحدید حدود نخواهد شد.

فصل دوم

مطالعه بیشتر: اعتراض در ثبت عمومی ثبت اسناد و املاک

فصل سوم در آثار ثبت

مطالعه بیشتر: آثارتقاضای ثبت ملک چیست و قوانین مرتبط با آن کدامند؟